Pensioenmediation: bemiddeling en voorlichting
Pensioengeschillen
Het begint al met de partijen in een pensioenregeling: de werkgever, de werknemer en de pensioenuitvoerder. Het zijn drie partijen met hun eigen rol, die in drie verschillende overeenkomsten afspraken met elkaar hebben gemaakt. Als er iets misgaat, of lijkt mis te gaan, is het vaak niet duidelijk wie er moet worden aangesproken. Bijkomende complicatie is de rol van de pensioenadviseur die geen partij in één van de drie overeenkomsten is, maar wel vaak degene is met kennis van de materie. De pensioenadviseur is echter, als adviseur van de werkgever, per definitie niet onafhankelijk.
Daarnaast zijn er individuele pensioengeschillen. Bij scheiden, overlijden en arbeidsongeschiktheid blijkt dat de verwachtingen over (bij scheiden) de verdeling van pensioen en (bij overlijden en arbeidsongeschiktheid) de hoogte daarvan een voedingsbodem voor conflicten zijn. De complexe materie is voor veel individuen, maar ook voor professionals zoals notarissen en advocaten, lastig te begrijpen.
Keuze voor mediation
Voor het op gang brengen van een gesprek, is het van belang dat iedereen op een minimum kennisniveau wordt gebracht en voorafgaand aan het traject van de noodzaak van deze eerste stap worden overtuigd. Daarna wordt de positie van de betrokken partijen inzichtelijk gemaakt. Door het onderscheid in verschillende fasen, verdient het de voorkeur en de rol van mediator en de rol van expert gescheiden te houden en de mediation – in ieder geval een deel daarvan- door twee personen te laten uitvoeren.
Specifieke aspecten van pensioen
In tegenstelling tot andere relaties waarin een conflict kan ontstaan, hebben partijen in een pensioenrelatie vaak niet bewust voor elkaar gekozen. Problemen zijn meestal zakelijk van aard en hebben te maken met feitelijke onjuistheden of slechte voorlichting. Dit geldt overigens ook voor individuele pensioenconflicten.
Vanzelfsprekend verdient het de voorkeur dat partijen een tevreden gevoel overhouden aan de bereikte oplossing. Communicatie is in sneltreinvaart het zwaartepunt geworden in een voorheen statische markt. Door de grote financiële belangen en de relatief kleine interesse voor het onderwerp, is er jarenlang een ideale voedingsbodem voor scheefgroei tussen belangen en de behartiging daarvan geweest. De oplossing ligt bij de oorsprong van het probleem: betere communicatie.